SPEKÜLASYON, MANİPÜLASYON VE ARALARINDAKİ FARK NEDİR?

SPEKÜLASYON NEDİR?

Ticaret ve yatırım hayatında bir ürünün gelecekteki fiyat hareketlerinden kar sağlamak amacıyla yapılan riskli girişim veya yatırımlara spekülasyon adı verilir.  Spekülasyon yasal olmasına karşın riskli bir kazanç sağlama yöntemidir.

SPEKÜLATİF NE ANLAMA GELİR?

Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre;

Spekülatif kesin bilgiden çok tahmin ve beklentiye dayalı demektir. Spekülatif yatırım ileride kar sağlayacağına inanılan yatırım anlamına gelir.

SPEKÜLATÖR KİMDİR?

TDK ya göre vurguncu anlamına gelen spekülatör;  Spekülasyon yaparak kar elde eden kişiye  denir. Fiyatların ilerleyen dönemlerde ne yönelik tahminler yürütür. Ancak spekülatör, tahminlerinin gerçekleşmediği takdirde sattığı ya da satın aldığı mal, döviz veya hisse senedinden kar yerine zarar elde edebilir. Spekülasyon, yasal bir faaliyettir. Spekülatörler, fiyatlar düşükken alım, yüksekken satış yaptıkları için de fiyatların aşırı yükselmesini veya düşmesini de engellemiş ve bir çeşit piyasa düzenleyiciliği yapmış olurlar. “Randon Walk” teorisine göre de finans piyasalarında spekülatörlerin olması son derece normal hatta gereklidir.

Borsada Spekülasyon Nedir?

Borsada spekülasyon, bir hisse senedinin spot fiyatında meydana gelebilecek değişimlerden hisse senedinin değerini oluşturan şirketin finansal yapısı veya büyüme potansiyeline bakarak değil yüksek risk barındıran finansal işlemler yaparak kar sağlamaktır.

Ünlü İngiliz ekonomist J.M. Keynes, “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” (‘The General Theory of Employment, Interest and Money’,) adlı kitabında finansal piyasalarda yatırımcıların temel analize dayalı ve spekülasyona dayalı yatırım yaptıklarını belirtiyor. Keynes, borsada spekülasyonu “ piyasanın psikolojisini tahmin etmek” olarak tanımlıyor

Borsa Spekülatörü

Borsalarda işlem göre hisse sentleri, menkul kıymet veya emtia gibi varlıkların gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin ederek yatırım yapan kişilerdir.

Manipülasyon Nedir?

Manipülasyon, nesneleri elle kullanma veya yönetme demektir. Ancak manipülasyonun mecazi anlamı çok daha farklıdır. Türkçe’de daha çok mecazi ve olumsuz anlamda kullanılan manipülasyon, yarar sağlamak amacıyla başkalarını çeşitli yollarla aldatarak veya gerçeği çarpıtarak etkileme, yönlendirme, kullanma, kontrol etme ve yönetme anlamına gelir.

Manipülasyon’un daha sık ve kolay görüldüğü piyasaların genel özellikleri;

♠ Finansal derinlikten yoksun (Derinlik),

♠ Arz ve talebin sınırlı olduğu (Likidite)

♠ Piyasa yatırımcılarının eksik bilgi sahibi olduğu (Enfermasyon) piyasalardır.

 Manipülasyon özellikle arz ve talebin serbest bir şekilde oluşmasını engellemeye yöneliktir. Normal piyasa şartlarında, arz ve talebe göre belirlenen sermaye piyasası araçlarının fiyatlarının yapay yollarla yükseltilmesi, düşürülmesi veya belli seviyede tutulmasına yönelik tüm faaliyetler manipülasyon tanımı içerisinde yer almaktadır.

Manipülatif Ne Demek?

Manipülatif, manipülasyon içeren demektir. Manipülatif davranış veya söz, manipülasyon içeren davranış veya söz anlamına gelir.

Manipülatör Nedir?

Manipülasyon yapan kişilere manipülatör denir. Finansal piyasalarda ise manipülasyon yapan bireyler veya gruplara manipülatör denir.

Finansal Manipülasyon

Borsada ve diğer finansal piyasalarda yapılan manipülasyondur. İşlem bazlı veya bilgi bazlı olarak yapılabilen finansal manipülasyon, finansal piyasadaki yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla bir varlığın veya menkul kıymetin arz ve talebini etkilemek veya kontrol etmek için kasıtlı olarak asılsız haber veya söylenti çıkarmak, yalan veya yanlış bilgi vermek, hileli alım/satım işlemleri yapmak suretiyle piyasada yapay fiyat hareketleri yaratarak veya yatırımcıları bir menkul kıymeti satın almaya veya satmaya teşvik ederek gerçek varlık fiyatının oluşmasını engellemek olarak tanımlanabilir.

Örneğin borsada bir hisse senedinin arzını veya talebini etkileyerek fiyatını yükseltmek veya düşürmek için hisse senedinin ait olduğu şirketle ilgili gerçek dışı veya yanıltıcı bilgiler yaymak, bir hisse senedine olan taleple ilgili gerçek dışı veya aldatıcı yorumlar yapmak manipülasyona girer. Hemen hemen bütün ülkelerde finansal piyasalarda manipülasyon yapmak suçtur. SPK mevzuatına göre manipülasyon suçu işleyenlere 2 ile 5 yıl arasında hapis cezası verilir.

Manipülasyon Cümleleri

Borsalarda sıklıkla kullanılan manipülasyon cümleleri; “Dolar 20 TL’ye yükselecek”, “X hisse sendine yabancılar yüklü alım emri girdi”, “X bankası iflas etti”

 Piyasada manipülatör olarak gördüğünüz kimler var?  Cevaplarınızı yoruma bekliyorum.